“Przedsiębiorstwa powinny szanować prawa człowieka. Oznacza to, że powinny unikać naruszania praw człowieka oraz przeciwdziałać negatywnym skutkom wpływu na realizację praw człowieka, do którego się przyczyniły.” wyjaśniają Wytyczne ONZ dot. biznesu i praw człowieka (UNGP 11).
Przedsiębiorstwa mogą odgrywać ogromną role w zapewnieniu realizacji i promowaniu poszanowania praw człowieka, w tym prawa do pożywienia, środków do życia, bezpiecznych warunków pracy i rozwoju. Jednak mogą też mieć – zamierzony bądź nie – negatywny wpływ na prawa człowieka, na przykład na prawo do bezpiecznego i zdrowego środowiska, dostęp do wody i zakaz dyskryminacji.
Od firm coraz bardziej oczekuje się poszanowania praw człowieka, zwłaszcza, że cały czas przyjmowane są coraz to nowe przepisy w sferze ładu korporacyjnego i należytej staranności w zakresie praw człowieka. Korporacje coraz częściej są pociągane do odpowiedzialności na drodze sądowej za naruszenia praw człowieka, zarówno w kraju, w którym doszło do nadużyć, jak i w kraju, gdzie firma ma swoją centralę. Unia Europejska dąży do wprowadzenia kolejnych uregulowań prawnych, w tym opracowywanych właśnie przepisów dotyczących obowiązkowego procesu należytej staranności w zakresie praw człowieka.
Wiele firm już przyjęło zobowiązania i zasady postępowania w dziedzinie praw człowieka, które często mają formę inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju, inwestycji społecznych, społecznej odpowiedzialności biznesu lub ESG (czyli – ang. Environmental, Social and Corporate Governance, czyli środowisko naturalne, społeczeństwo i ład korporacyjny). Choć te obszary działań firm mocno się wzajemnie zazębiają, koncepcja “praw człowieka i biznesu” koncentruje się przede wszystkim na zapobieganiu szkodliwemu wpływowi korporacji na prawa człowieka. Projekty o charakterze filantropijnym i inwestycyjnym, jakkolwiek pożądane, nie są w stanie “zrekompensować” negatywnych konsekwencji powodowanych przez biznes. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w sekcji poświęconej wzajemnie powiązanym dążeniom i interesom.
Od firm oczekuje się, że będą unikały naruszania praw człowieka uznawanych na mocy przepisów międzynarodowych, wymienionych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i opisywanych w szeregu wiążących umów międzynarodowych czy na poziomie ONZ czy regionalnym.
Serwis internetowy na temat biznesu respektującego prawa człowieka – Doing Business With Respect for Human Rights – zawiera informacje o znaczeniu poszanowania praw człowieka przez firmy, o konkretnych prawach, jakich muszą przestrzegać korporacje, a także o tym, jak mogą zintegrować ideę praw człowieka ze swoimi praktykami biznesowymi.
Materiał wideo [tylko w jęz. angielskim]: https://www.youtube.com/watch?v=mCtNx3hHZ08&ab_channel=MikeBaab
